تاریخ برنج در گیلان

سابقه کشت برنج در ایران به دوران هخامنشیان می رسد اما کشت آن در سواحل دریای خزر دیرتر بوده است. کشت برنج در گیلان بیشتر در نواحی شرق آن معمول بوده است. در کتاب حدود العالم از آبادانی و وفور نعمت در و کشاورزی در گیلان توسط زنان گفته شده و غذای مردم گیلان را برنج و ماهی ذکر کرده است.

برنج در رژیم غذایی گیلان در رتبه اول قرار دارد، به شکلی که در گذشته مردم در سه وعده غذایی، برنج می خوردند و اصطلاح «برنج خوردن» به معنی «غذا خوردن» بود. گیلانی‌ها علاوه بر پختن پلو از برنج برای درست کردن انواع نان، شیرینی و حلوا استفاده می‌کردند. پلو نخوردن به معنی فقر و گرسنگی بود.

در گذشته برنج نزد مردم گیلان مقدس بود به طوری که در زندگی شان اهمیت کارها را با آن می سنجیدند. به آدم ضعیف و کم زور به کنایه می‌گفتند: « مگر پلا نخوردی».
کنسول شوروی در دهه 1830 میلادی در رشت خدمت می‌کرد در کتاب «سرزمین گیلان» گفته است: شگفت آن که یک گیلانی پاک خون که از استعمال نان کراهت دارد، تا آنجا که به هنگام سخت‌ترین منازعات این جمله به صورت دشنامی در رشت به گوش می‌رسد “برو نان بخور و بترک”
در آینده باز هم از برنج خواهیم گفت. برای نوشتن این پست از کتاب کشاورزی در گیلان نوشته طاهر طاهری از نشر فرهنگ ایلیا بهره بردم.